De werkgeversrol van een commissaris behelst meer dan het jaargesprek of de beloning aan de bestuurder. Het gaat om leiderschap en governance. Hoe kan een commissaris deze rol zo goed mogelijk invullen en verrijken? Vijf tips van Monika Milz, commissaris en partner bij Governance Support.

Tip 1 Pak die voorbeeldrol

“Veel mensen denken dat de voorbeeldrol vooral van een bestuurder moet komen. Maar als bestuurders zich met zorg behandeld voelen door de RvC, zullen ze ook zorgzaam zijn naar de organisatie. Dat is mijn ervaring. Het begint allemaal bij de RvC. Hoe jij je gedraagt als commissaris heeft meer effect dan je misschien denkt. Zorg dus voor een goede werkrelatie, waarin vertrouwen en integriteit voorop staan en gedraag je zoals je vindt dat een bestuurder zich moet gedragen.”

Tip 2 Zorg voor heldere doelen

“Als RvC moet je heel helder zijn over de doelen en het operationele plan van de organisatie en de rol die de bestuurder(s) hierin moet spelen. Wat zie je graag van hem of haar? En dan gaat het dus ook om de soft skills en competenties, en niet alleen om de financiële doelen. Vraag de bestuurder om een voorzetje te geven. Wat wil en kan hij of zij bijdragen? Dit voelt misschien onwennig, en misschien wordt er geroepen dat deze skills niet meetbaar zijn. Daar zit ik zelf nooit mee. Niet alles hoeft meetbaar te zijn, vertrouw gewoon op je sociale intelligentie. Het aan de voorkant goed vastleggen van de verwachtingen van vooral intermenselijke kwaliteiten, helpt om de bestuurder daarop later aan te spreken als dat nodig is.”

 Tip 3 Vertaal strategische ambities naar het team

“Stel jezelf altijd de vraag: wat staat ons te wachten als organisatie? Hoe kunnen we daar goed op inspelen? Soms betekent dit dat je er iemand bij moet halen in het bestuur en soms moet er iemand weg. Dat kan hard zijn en moet natuurlijk gebeuren in goede samenspraak. Voor de bestuurder is het vaak lastiger om ermee te komen dan voor de RvC. Wacht dan niet af, maar pak het op. Laatst las ik hier een mooi artikel over in het Financieel Dagblad. APG heeft de samenstelling van de top aangepast op de komst van het nieuwe pensioenstelsel. Ze zijn van vier naar vijf gegaan, zodat ze goed kunnen inspelen op de verandering. Zij denken daarmee dus heel goed vooruit.”

Tip 4 Ga voor ontwikkeling

“Onderzoek welke systemen en processen de organisatie heeft om talentvolle mensen de kans te geven om door te groeien naar leiderschapsfuncties. Stel de vraag: kunnen medewerkers van functie wisselen, zodat ze ook andere talenten kunnen ontwikkelen en wellicht nog meer tot ontplooiing komen? Sluit het aan bij de strategie? Het is goed om altijd te kijken naar waar winst ontstaat in de organisatie. Voer die discussie en pak het onderwerp op.”

Tip 5 Vergeet ook jezelf niet

“Je hebt als commissaris een kritische rol te vervullen richting het bestuur. Kijk dan ook eerlijk en kritisch naar je eigen rol en RvC. Zorg er dus voor dat de renumeratiecommissie goed op orde is. Eigenlijk is de naam van deze commissie verkeerd. Het moet wat mij betreft een commissie leiderschap en governance zijn. Deze commissie zorgt voor de continuïteit van de RvC zelf. Het herbenoemen van mensen? Dit mag geen routine zijn. Je zegt niet, het is zo zielig voor Piet, want hij doet dit nu vier jaar, laten we hem maar houden. Deze commissie kijkt naar wat goed is voor de organisatie. Naast herbenoeming moet de commissie ook tijdig op zoek gaan naar opvolging, als dat nodig is.”